Eerst was het nog de vrees voor een inval, maar het is nu een feit: Rusland is de Oekraïne met militair overmacht binnengevallen. Kerken en gelovigen in het land zetten zich schrap: zij zijn niet vergeten hoe het is om vervolgd te worden. De vrees is dat ontwikkelingen die al eerder ingezet zijn in pro-Russische provincies gemeengoed voor het hele land worden, als Rusland de controle van het land overneemt.
Oekraïne is complex. Het is iets meer dan dertig jaar geleden onafhankelijk geworden van Rusland, maar het is nooit een staat geweest die gekenmerkt werd door uniformiteit. In plaats daarvan is het een “staat met etnisch-religieuze breuklijnen”, zegt Elizabeth Kendal, een internationaal expert op het gebied van religieuze vrijheid. “Het noordwesten is overwegend etnisch Oekraïens, Oekraïens sprekend en Oekraïens-Orthodox en -katholiek. Het zuidoosten is overwegend etnisch Russisch, Russischtalig en Russisch-Orthodox.”
In een recent interview met Christianity Today reageerde de voorzitter van het Oekraïense Baptisten Theologisch Seminarie, Yarsolav “Slavik” Pyzh, op de inval die verwacht werd in het oosten van het land. “De kerken zijn het al eens. Degenen die in het westen van Oekraïne zijn … hebben onze broeders en zusters in andere delen van Oekraïne verteld [dat] als er iets gebeurt, wij onze huizen en onze kerken voor jullie zullen openen”, zei Pyzh.
Niet vergeten
Baptistengemeenten in Oost-Oekraïne zullen ondergronds gaan als Rusland erin slaagt de controle over dat deel van het land over te nemen, zei Pyzh. “Je moet begrijpen dat we historisch gezien die ervaring al eerder hebben gehad onder de Sovjet-Unie. De kerk is niet vergeten wat het betekent om vervolgd te worden, en ik denk dat we zullen herschikken, reorganiseren, en nog steeds doen wat we altijd doen, namelijk het evangelie verkondigen.”
Protestantse kerken in de oostelijke Donbas-regio van Oekraïne staan sinds 2014 onder toenemende druk nadat protesten tegen de regering hadden geleid tot een door Rusland gesteunde opstand in de provincies Donetsk en Luhansk, waar rebellen zelfverklaarde onafhankelijke republieken vestigden.
De oorlog tussen de door Rusland gesteunde separatisten en de regering in Kiev heeft in de loop der jaren miljoenen mensen op de vlucht gejaagd en aan ten minste 14.000 mensen het leven gekost.
De autoriteiten in beide zelfverklaarde republieken hebben richtlijnen opgelegd, op grond waarvan religieuze organisaties zich moeten laten registreren. Voor kerken niet vallend onder de Russisch Orthodoxe kerk is registratie vrijwel onmogelijk. Uit een lijst van december 2019 van 195 door de autoriteiten van Luhansk geregistreerde religieuze organisaties bleek dat aan geen enkele protestantse gemeenschap toestemming was verleend.
Registratie
“Net als in de dagen van de Sovjet-Unie wordt de verplichting om zich te registreren bij de autoriteiten gebruikt om bepaalde christelijke activiteiten illegaal te maken. Geen registratie betekent geen toegang tot gas, elektriciteit of water – en maakt kerkelijke activiteiten dus vrijwel onmogelijk”, aldus Rolf Zeegers, vervolgingsanalist bij Open Doors Research.
Open Doors roept alle partijen op vrijheid van godsdienst en levensovertuiging actief te beschermen. Dit houdt ook de erkenning en bescherming in van het recht van alle christenen — orthodox en niet-orthodox — om in vrijheid samen te komen, privé of in het openbaar. “Wij dringen er bij de autoriteiten in alle regio’s op aan om kerken wettelijk te erkennen, ongeacht hun registratiestatus of de grootte van hun gemeente, zodat zij vreedzaam kunnen functioneren met gelijke toegang tot alle middelen.”
Open Doors is op dit moment niet actief in Oekraïne. Je kunt daarom bij ons niet een gift geven specifiek voor christenen in Oekraïne. Via onze donatiepagina kun je wel een algemene gift geven. Deze giften besteden we wereldwijd op de plekken waar christenen het meest in de verdrukking komen door geloofsvervolging.
Inspiratiemail
Wil je ook graag via de e-mail op de hoogte gehouden worden van komende Open Doors-evenementen en nieuws uit de vervolgde kerk? Schrijf je in en ontvang elke maand de inspiratiemail van Open Doors.
