Verdreven door geweld
Pastor Barnabas leeft al 5 jaar in een tentenkamp
Bij een van de honderden tentjes in het vluchtelingenkamp in Benue, een staat in het noorden van Nigeria, staat pastor Barnabas stil en zegt: “Hier wonen wij, al bijna vijf jaar.” Gewelddadige aanvallen van Fulani-militanten verdreven Barnabas en zijn gezin uit hun woonplaats. “We moesten rennen voor ons leven.” Nu is hij een ontheemde, op de vlucht in eigen land. Net als 16,2 miljoen andere christenen in Afrika ten zuiden van de Sahara.
Pastor Barnabas laat ons zijn tentje zien. Om naar binnen te kunnen kijken, moet hij op z’n hurken zitten. Hij gebaart naar de vier zijden. “Van hier tot hier is het anderhalve meter en van hier tot hier ook. Een tweepersoons matras is groter.” Gelijk vult hij aan: “Ik heb geeneens een bed.” Het geïmproviseerde onderkomen is veel te klein voor een gezin van zeven personen. Barnabas, zijn vrouw en drie kinderen slapen in hun eigen tent. De twee jongste kinderen brengen de nacht door bij hun buurman, die in een identiek tentje verblijft.
‘Ons tentje is kleiner dan een tweepersoons matras’
Een afschuwelijke plek
De leefomstandigheden in het vluchtelingenkamp zijn verschrikkelijk. “Er wonen hier duizenden mensen, allemaal christenen”, vertelt Barnabas. “Met de hygiëne is het slecht gesteld. We hebben geen water, geen toiletten en geen sanitaire voorzieningen. Er overlijden veel mensen. Alleen al deze week stierven er acht personen.”
‘Niemand van ons zou in een kamp als dit leven als we een andere keuze hadden’
Privacy is ook iets wat de kampbewoners niet hebben. In de zee van dicht opeengepakte hutjes, gemaakt van welk materiaal er maar voor handen is, kan hier onmogelijk sprake van zijn. Barnabas: “Niemand van ons zou in een kamp als dit leven als we een andere keuze hadden. We leven hier alleen omdat het buiten het kamp nóg erger is, vanwege de verschrikkelijke vervolging waarvoor we gevlucht zijn. En dat alleen maar omdat we Jezus volgen.”
Bruut geweld
Van die vervolging weet de pastor alles af. Hij was met zijn broer en schoonzus op het land aan ’t werk toen hij opeens geweerschoten hoorde. “Mensen renden alle kanten op”, herinnert hij zich. Ook Barnabas vluchtte weg. “Ik bleef rennen. Een van de aanvallers achtervolgde mij. Hij probeerde me aan te vallen met zijn machete, maar liet die per ongeluk vallen. Toen pakte hij zijn stok en sloeg me op mijn hand.” Terwijl Barnabas vertelt, laat hij zijn arm zien. Grote littekens herinneren hem dagelijks aan de aanval. Hij heeft een tweede operatie nodig, maar daarvoor ontbreekt het geld. Tot die tijd kan hij z’n hand niet goed gebruiken.
Dat Barnabas de aanval overleeft, komt omdat hij tijdens zijn vlucht een checkpoint van de politie tegenkomt. De waarschuwingsschoten van de agenten schrikken de aanvaller af. “Mijn broer en zijn vrouw kwamen bij de aanval om het leven.” De rauwe pijn is zichtbaar op Barnabas’ gezicht als hij erover vertelt. “Ik kon niet eens terug om hun lichamen op te halen.”
Domino-effect
Bij de aanval is Barnabas alles kwijtgeraakt wat hij had. “Mijn huis, het dorp: alles is afgebrand. Ik bleef achter met helemaal niets”, zegt hij aangeslagen. “Ik kan niet meer voor mijn kinderen zorgen. Hen niet eens genoeg te eten geven. Hen niet meer naar school laten gaan. Welk voorbeeld geef ik zo als vader?” De vragen van Barnabas leggen het domino-effect van verdreven zijn pijnlijk bloot. Vaders zijn niet meer in staat om in het levensonderhoud van hun gezin te voorzien, omdat ze hun vruchtbare akkers zijn kwijtgeraakt. Kinderen kunnen niet meer naar school en daarmee worden hun kansen voor de toekomst afgepakt. “De daden van slechte mensen hebben verstrekkende gevolgen”, stelt Barnabas vast.
Levensgevaarlijk
Naast vader is Barnabas ook pastor van de duizenden verdreven christenen in het kamp. Onderweg naar zijn ‘kerk’ legt hij z’n hand op de schouder van een voorbijganger en knikt hij een ander vriendelijk toe. De pastor is zijn gemeente toegewijd, dat blijkt uit alles. Als hij aankomt begroet hij de mensen met een luid ‘Halleluja’. Zijn groet wordt beantwoord met een eenparig ‘Amen’. Dichtbij elkaar zit een grote groep vrouwen onder een afdak van takken, de kerk. “Ze zoeken beschutting tegen de stekende zon”, legt Barnabas uit. Waar de mannen zijn? “Zij moeten de relatieve veiligheid van het kamp verlaten om met gevaar voor eigen leven op zoek te gaan naar werk of eten. Ze lopen daarbij een groot risico om aangevallen te worden. Maar vanwege de honger hebben ze geen keus, ze moeten wel…”
Vertrouwen
Als Barnabas aan de vrouwen vraagt wie er gevlucht is vanwege geweld, gaan alle handen de lucht in. Als pastor ziet Barnabas welke trauma’s mensen oplopen als gevolg van dit geweld en hoe hun geloof erdoor op de proef wordt gesteld. De diensten die hij in het kamp houdt, worden bezocht door veel christenen. Samen prijzen ze God, ondanks de vervolging. Tegelijk vragen velen zich af waarom hen dit overkomt en waarom God niet ingrijpt. “Het is moeilijk om op God te blijven vertrouwen als je verzwakt bent door de honger en leeft in een kamp als dit.” Barnabas wil kudde helpen. “Maar ik heb niks om aan hen te geven. Ik ben hun pastor, maar ben zelf ook op de vlucht. We kunnen alleen samen bidden en samen de Bijbel lezen.” Vastberaden besluit hij: “Ik blijf op God vertrouwen en mijn broers en zussen bemoedigen. Ongeacht de omstandigheden.”
‘God heeft ons de kracht gegeven om te leven zonder te klagen.’
‘God geeft ons de kracht om te leven zonder te klagen.’ De vreugde die het gezin van pastor Soré uitstraalt werkt aanstekelijk. Maar als je hun verhaal hoort, ben je eerder verwonderd over het feit dat ze nog kunnen lachen. Drie keer werd hun dorp aangevallen door extremisten. Bij de derde keer werd het hele dorp platgebrand. Soré en zijn vrouw Teresa konden niet anders dan vluchten. Inmiddels wonen ze, […]
Vergeten crisis: ‘De situatie in Sub-Sahara Afrika is dramatisch.’
In Afrika, ten zuiden van de Sahara, vindt een humanitaire crisis plaats waar de wereld over zwijgt. In dit deel van de wereld zijn 34,5 miljoen mensen ontheemd in eigen land: verdreven van huis en haard door conflicten en terroristische groeperingen. Meer dan 16 miljoen daarvan zijn christenen. Velen leven in vluchtelingenkampen, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. Waarom zijn zoveel christenen verdreven en wat betekent dit voor de lokale kerk? Als […]
Gratis Open Doors Magazine
Wil je meer weten over de vervolgde kerk? Vraag dan hieronder het gratis Open Doors Magazine aan. Je ontvangt het magazine zes keer per jaar per post, inclusief gebedskalender. Bestel nu! Het Open Doors Magazine Breek de stilte. Dat is het thema van het nieuwste Open Doors magazine dat rond 10 september verschijnt. 16.2 miljoen christenen zijn op de vlucht in Sub-Sahara Afrika. Maar, niemand praat erover. De wereld, de […]