Stop met negeren roze olifant bij geweld Nigeria

Al jaren strijden in Nigeria gewapende Fulani herders tegen overwegend christelijke boeren. Analyses van het geweld negeren steevast een belangrijk aspect. Dat moet anders.

Yelewata, Tse Ivokor, Udei, Akondutyough… een handjevol namen van plaatsen en gemeenschappen in Nigeria. In juni dit jaar waren zij het toneel van gewelddadige aanvallen van Fulani militanten.

In totaal kwamen meer dan 200 mensen om het leven. Of beter gezegd: werden meer dan 200 mensen vaak op brute en bloederige wijze vermoord. Met machetes aan stukken gehakt, met AK47’s neergeschoten, opgesloten in hun huizen en levend verbrand. Met als ‘finishing touch’ voorraadschuren die in brand werden gestoken, om er zo voor te zorgen dat overlevenden met lege handen achterbleven.

Roze olifant

Natuurlijk haalde dit uitgebreid het nieuws: als strijd tussen herders en boeren, gewapende bendes die onheil aanrichten, gewelddadige incidenten of gewoon als conflict. Natuurlijk wordt er in de berichtgeving ook gezocht naar oorzaken. Het gaat dan om herders die door klimaatverandering en verwoestijning op drift zijn geraakt en op zoek zijn naar grasland voor hun vee. Het wordt neergezet als conflict om land: tussen herders en boeren. Of juist etniciteit, overbevolking, armoede en slechte toekomstperspectieven voor de overwegend jonge bevolking worden naar voren gebracht. Waarbij de regering goedwillend is maar vaak helaas niet bij machte om op het juiste moment ter plekke te zijn.

Laten we hier duidelijk over zijn: al deze redenen zijn correct en spelen een rol. Het schrijnende is alleen dat een aspect –de roze olifant in de kamer– steevast over het hoofd wordt gezien of moedwillig wordt genegeerd: religie.

Juist op deze Internationale dag voor slachtoffers van geweld op basis van religie en levensovertuiging willen wij onderstrepen dat je dit aspect niet kosteloos kunt negeren.

Op tafel

Wij zijn ervan overtuigd dat dit terugkerende geweld complex is en meerdere oorzaken heeft. Maar het wegzetten als incidenten die weinig tot niets met religie te maken hebben is –op zijn zachtst gezegd– niet behulpzaam. Als je wilt komen tot oplossingen, dan is het van wezenlijk belang dat alle oorzaken open en bloot op tafel liggen.

Religie speelt volgens ons onderzoek en volgens talloze contacten die wij ter plekke hebben een belangrijke rol. Als de overwegend islamitische Fulani militanten, herders gewapend met AK47’s, juist overwegend christelijke boerengemeenschappen

aanvallen, dan houd je je moedwillig van den domme als je dat buiten beschouwing laat.

Als bij die aanvallen de strijdkreet standaard ”Allahu akbar” (Allah is de grootste) is, dan lijkt het ons heel ingewikkeld om conflicten als niet-religieus af te doen. Als die aanvallen strategisch op hetzelfde moment op diverse plekken worden uitgevoerd om christenen in een groter gebied te vermoorden of op de vlucht te jagen, dan is er geen sprake van incidenten. Voor het complete plaatje: Dit is al jarenlang gaande, met duizenden christenen elk jaar vermoord en miljoenen op de vlucht.

Bijkomende schade?

Bedenk ook wat dit verhullende taalgebruik doet met de christelijke slachtoffers van dit geweld. De moorden kunnen dan als zinloos geweld weggezet worden en de christenen die in eigen land op de vlucht zijn geslagen worden gereduceerd tot bijkomende schade van een conflict over land. Alsof gelijkwaardige partijen kibbelen over een stuk grond. Er is luid en duidelijk sprake van strategisch landinname door militante moslims en het verdrijven van de oorspronkelijke overwegend christelijke gemeenschappen.

Juist door in te zien en te benoemen dat religie –in dit geval gewelddadige moslims tegen christelijke gemeenschappen– ook een wezenlijke rol speelt, kun je dat meenemen in de zoektocht naar oplossingen. Laat duidelijk zijn dat dat niet eenvoudig is, maar religie negeren en toekijken hoe het steeds verder escaleert is geen optie.

Een actief beleid op inname van (illegale) wapens en onderzoek naar geldstromen van militante clubs is ingewikkeld maar ook doeltreffend. Het is van belang om opvolging te geven aan wat de Nigeriaanse president Tinubu zei over de noodzaak van toenemende veiligheid en te werken aan een actieplan om alle burgers zonder uitzondering bescherming te bieden.

Wezenlijk is ook dat daders en degenen die hen een hand boven het hoofd houden actief opgespoord worden en verantwoordelijk worden gehouden voor hun wandaden en dus niet vrijuit gaan. Voor binnenlandse vluchtelingen is noodhulp cruciaal en ook een plan voor terugkeer, wederopbouw en van herstel tussen verschillende geloofsgemeenschappen.

Jihadisme

De landen van Sub-Sahara Afrika, waar Nigeria ook bij hoort, worden in internationale rapporten inmiddels benoemd als epicentrum van jihadisme. Wij dringen er dan ook op aan om een Onderzoekscommissie van de Verenigde Naties onderzoek te laten doen naar extremistisch geweld in deze regio.

Vandaag is het Internationale dag voor slachtoffers van geweld op basis van religie en levensovertuiging. Een dag om bij deze slachtoffers stil te staan, wereldwijd. En ook een

dag om uit de toeschouwer-rol te stappen, zaken te durven benoemen en actie te ondernemen.

Bron: Rd.nl