In augustus 2024 startte Open Doors in Mexico langdurige noodhulp aan een door gewelddadige criminelen verjaagde, getraumatiseerde inheemse gemeenschap. Clara*, een klinisch psycholoog, vertelt over haar eerste kennismaking met de verdreven dorpelingen: “Ik zag mensen met hoofdpijn, slaapproblemen, hartkloppingen. Hun lichaam schreeuwde wat hun ziel niet kon uitspreken.” Haar diagnose; nog meer dan honger en dakloosheid, lijden deze mensen onder diep trauma veroorzaakt door vervolging.
Drugskartelterreur
“Onderwerp je, of vertrek”, was de boodschap van het drugskartel aan de inwoners van Zanelán*, een plaats in het berggebied van Chiapas in het zuiden van Mexico. Toen de inheemse gemeenschap in juli 2024 deze boodschap hoorde, viel angst als een donkere deken over hen heen. De afgelopen maanden had de bevolking namelijk al kennisgemaakt met de terreur van de gewelddadige criminelen.
Je bent voor ons, of je bent de vijand”
Elk huis werd begin 2024 bezocht door het kartel, om jongens en mannen te werven voor hun werk. Toen weigerden de christelijke dorpsbewoners mee te werken. Hun keuze om neutraal te blijven werd gezien als verraad: “Je bent voor ons, of je bent de vijand”. In de maanden die volgden, nam de druk toe. Geregeld werden huizen beschoten. Meer dan honderd christenen besloten in die maanden de gemeenschap te verlaten.
Gijzeling
In juli 2024 escaleerde de situatie. Meer dan honderd mannen, vrouwen en kinderen werden opgesloten in een oude dorpshal. Dagenlang werden ze zonder voedsel en water vastgehouden. Een gevluchte christen vertelt: “Ze gaven ons alleen een emmer om onze behoefte op te doen. Het was zo vernederend.” De criminelen eisten dat de gegijzelden partij zouden kiezen – en ze wilden losgeld ontvangen van de deelstaatregering. Als niet binnen 72 uur aan hun eisen werd voldaan, zouden de gevangenen worden geëxecuteerd.
Toch bleven de gegijzelde inwoners van Zanelán moedig weigeren om mee te werken. Door tussenkomst van het Mexicaanse leger en de Nationale Garde werd een bloedbad voorkomen. Maar vanwege hun standvastige keuze om zich niet te onderwerpen, ontvluchtten na afloop van de gijzeling meer dan 200 mensen de gemeenschap. Blijven zou hun doodsvonnis betekenen. Ze lieten hun huizen, land en bezittingen achter.
Sindsdien leven ze verspreid in naburige gemeenschappen, velen in geïmproviseerde verblijven, zonder toegang tot voedsel, medische zorg of basisbenodigdheden.” Dalia* is een van de verdreven gelovigen: “Ik mis mijn huis zo erg. We hadden onze landbouwgronden, onze koffieplanten, ons maïsveld. Nu wachten we alleen maar.”
Trauma
De intimidatie en dreiging hebben hun weerslag op de mentale gezondheid van veel christenen. Ook bij de groep ontheemde inwoners van Zanelán. Volgens psycholoog Clara zijn hun symptomen het gevolg van angst en onzekerheid: “Hun lichamen produceren cortisol vanwege de voortdurende angst dat hun vervolgers terug zullen komen en hen kwaad zullen doen.”
Het vaststellen van de behoefte aan mentale zorg is niet altijd makkelijk. Veel van de Mexicaanse dorpbewoners zijn gereserveerd over hun mentale gezondheid, gesprekken over emotionele heling zijn ongewoon. Ook verschilt de uitwerking van de vervolging bij mannen en vrouwen. Clara legt uit: “De mannen, van oudsher in de rol van voorzieners, voelen immense druk. Maar ze weten niet hoe ze om moeten gaan met hun angsten. Ondertussen dragen de vrouwen de zorgen en weemoedige gevoelens van het achterlaten van hun huizen.” Ervaringsdeskundige Dalia verwoordt dit op haar eigen manier: “Veel vrouwen hier zijn er ziek van in hun hoofden, in hun harten.”
Hun lichaam schreeuwde wat hun ziel niet kon uitspreken”
Geloof in herstel
Clara kiest ervoor om de inwoners van Zanelán individueel te helpen. “Ieder heeft zijn eigen verhaal, snelheid en manier van pijnverwerking. Je kunt rouw niet generaliseren. Het herstel van trauma begint bij de verwerking van de emoties, het kanaliseren door boos te worden, te huilen, alles eruit te laten.” Hiervoor creëert ze een veilige omgeving, waarin de slachtoffers openlijk kunnen delen.
Ook al is Clara geen geestelijk werker, toch is volgens haar het geloof fundamenteel om te kunnen omgaan met tegenslag: “Zij die hun vertrouwen op God stellen, zetten sneller stappen voorwaarts in hun herstel.” Hoe de weg voorwaarts eruitziet? Sommigen slapen ’s nachts weer door, anderen lachen weer. Er zijn zelfs mensen die de moedige stap hebben genomen om het onderduikadres te verlaten en zelf huizen te huren, met hulp van Open Doors.
Criminele vervolging
Het verhaal van het dorp Zanelán is geen uitzondering. Drugskartels en andere crimininele organisaties zijn belangrijke aanjagers van de vervolging van christenen in Mexico. Christenen zouden de drugshandel in de weg staan, doordat zij zich ertegen verzetten en niet ingaan op de eisen die de bendes stellen.
Op het moment dat christenen zich uitspreken tegen criminele activiteiten, wordt hun kerk soms doelwit van geweld. Pastors roepen de christelijke jeugd bijvoorbeeld op zich verre te houden van verdovende middelen en zich actief in te zetten in de kerk. De maffia heeft andere belangen en wil jongeren graag rekruteren. Dit leidt tot bedreigingen van kerkleiders en vaak wordt de hele christelijke gemeenschap geïntimideerd.
Heling door hoop
Vandaag, op de jaarlijkse Internationale Dag van de Mentale Gezondheid (World Mental Health Day), laat het verhaal van de gevluchte inwoners van Zanelán zien; heling van trauma gaat niet over vergeten, maar over het herstellen van hoop.
Clara: “Als ik mensen zie eten en lachen en hoor dat ze goed slapen, dan zie ik glimpen van wat God aan het doen is. Wat je nu aan de buitenkant ziet gebeuren, dat moest eerst innerlijk helen. De families die het aandurven om weer op zichzelf te gaan wonen, hebben moeten leren dat ze er klaar voor zijn om opnieuw voor zichzelf te zorgen.” Een van de gevluchte mannen vult haar aan: “Door de hulp voelen we ons niet alleen. We vertrouwen erop dat God ons hierdoorheen leidt.”
Mexico staat op plaats 31 op de Ranglijst Christenvervolging.
Zij die hun vertrouwen op God stellen, zetten sneller stappen voorwaarts in hun herstel.”
Bid en dank mee:
- Bid dat God emotioneel herstel geeft aan christenen die verdreven zijn de georganiseerde misdaad. Vraag om troost voor rouw, rust voor angst en kracht om levens weer op te bouwen met nieuwe hoop.
- Vraag God of er meer vrijwilligers en professionals zoals Clara mogen opstaan, die de vervolgde kerk in Mexico helpen door troost, hoop en herstel te brengen
- Dank voor de moed van de christenen, dat zij het durfden om niet te buigen voor het geweld van het kartel. Vraag God of Hij hun moedige geloofsdaad tot een getuigenis wil maken voor velen.
- Dank God en bid voor de noodhulp die Open Doors biedt, in de vorm van medische zorg, voedselondersteuningen, hulp bij huisvesting en psychologische ondersteuning.
(* Deze namen zijn aangepast vanwege veiligheidsredenen)
Mexico
Mexico staat op plek 31 van de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors.
Inspiratiemail
Wil je ook graag via de e-mail op de hoogte gehouden worden van komende Open Doors-evenementen en nieuws uit de vervolgde kerk? Schrijf je in en ontvang elke maand de inspiratiemail van Open Doors.
