Ontheiliging
In Myanmar is de langst slepende burgeroorlog gaande. Veel christenen hebben het er zwaar. Uitzicht op vrede lijkt er niet, nu de verkiezingen zijn uitgesteld. Vergeet daarom niet voor Myanmar te bidden.
Eerst even het geheugen opfrissen: wat is er aan de hand in Myanmar, het vroegere Birma? Het leger greep in februari 2021 de macht en zette de gekozen regering van Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi aan de kant. Verzet tegen de coup werd bloedig neergeslagen. Het leger riep de noodtoestand uit, maar beloofde verkiezingen te houden in augustus dit jaar. Die verkiezingen zijn echter op het laatste moment uitgesteld vanwege “aanhoudend geweld”, want veel burgers blijven protesteren.
Sinds de militaire machtsgreep verkeert Myanmar in chaos. Het land staat in 2023 op de 14e plaats van de Ranglijst Christenvervolging; de vrees is groot dat Myanmar zal stijgen op die lijst. Zo bracht de Internationale Commissie van Juristen (ICJ) deze zomer een verontrustend rapport uit over de staat van godsdienstvrijheid in Myanmar.
Ontheiliging
Een van de meest zorgelijke ontwikkelingen is dat het leger religieuze en heilige plaatsen gebruikt voor militaire doeleinden. De ICJ vond bewijs dat deze locaties worden ingezet als kazerne, gevangenis, verhoorkamer of zelfs als executieplaats. Deze ontheiliging van religieuze plaatsen verergert de toch al schrijnende mensenrechtensituatie in Myanmar.
Een andere alarmerende bevinding in het rapport is de toename van gerichte aanvallen op en arrestaties van christelijke leiders. Kort na de staatsgreep concentreerde het leger zich vooral op verzet van boeddhistische geestelijken. In 2022 verschoof de focus naar voorgangers uit christelijke minderheden. Zeker 250.000 ontheemde christenen leven in kampen.
Thomas Müller, onderzoeker bij Open Doors, is niet verrast maar wel ongerust. “De Tatmadaw, de militaire arm van de regering, lijkt religieuze sentimenten uit te buiten voor een houding van ‘wij tegen zij’. Deze verdeel-en-heerstactiek voedt niet alleen de aanhoudende burgeroorlog, maar geeft ook aanleiding tot zorg over de mogelijkheid dat religieuze spanningen voortduren, zelfs nadat het conflict is beëindigd.”
Neutraal
Religie speelt een belangrijke rol bij het conflict in Myanmar. Ruim 85 procent van de 55 miljoen Myanmarezen is boeddhist. Er zijn zo’n 4,4 miljoen christenen, die al decennialang vervolgd worden. Het aantal moslims is sterk afgenomen door de verdrijving van de islamitische Rohingya naar buurland Bangladesh. Er leven naar schatting nog 1,5 miljoen moslims in Myanmar.
Volgens de International Crisis Group (ICG) bleef de invloedrijke boeddhistische geestelijkheid van Myanmar na de staatsgreep grotendeels neutraal, deels uit angst over verlies van aanzien. Daarentegen steunen christelijk-etnische gewapende groepen actief het verzet tegen de junta.
“Boeddhistische monniken zijn zich ervan bewust dat de regering-in-ballingschap voor gewapend verzet sterk leunt op etnische minderheden als Chin, Karen, Kachin en Karenni”, legt Müller uit. “Dat zijn grotendeels christelijke stammen. Christenen spelen dus een belangrijke rol in het verzet. Dat roept de vraag op welke rol religie gaat spelen als het conflict voorbij is. Het is vrijwel zeker dat de junta godsdienstige sentimenten tegen elkaar zal willen uitspelen en de bevolking via religieuze lijnen probeert te verdelen. Dat leidt waarschijnlijk tot nieuwe conflicten die de toch al veelgeplaagde christelijke minderheid zullen treffen.”
Gebed
Wat doet Open Doors voor deze christenen? In samenwerking met lokale partners ondersteunt Open Doors de vervolgde kerk in Myanmar door het verspreiden van christelijke lectuur en het geven van (discipelschaps)trainingen. Daarnaast blijft gebed dringend nodig voor de onderdrukte gelovigen in Myanmar.